SON DAKİKA | Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre, asgari ücretle çalışan insan sayısı 6,8 milyonu geçmiştir. Yeni yıl ile birlikte uygulanacak zam oranı sadece bu bireyleri değil, milyonlarca çalışanın da maaş artışını etkileyen önemli bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Peki, 2025 yılı için asgari ücret ne olacak? Asgari ücret artışını belirleyecek Tespit Komisyonu'nun ilk toplantısı ne zaman gerçekleştirilecek?
ASGARİ ÜCRETE ZAM ZAMANI
2025 yılı asgari ücret müzakereleri, yarın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın öncülüğünde, çalışanların maaşlarının belirlenmesi amacıyla başlayacaktır. En fazla üyesi olan işçi sendikası TÜRK-İŞ, işverenleri ise TİSK temsil edecektir. Hükümet ise masada 5 kişiyle hakem rolünü üstlenecek. TÜRK-İŞ'in temsilci kadrosunda yer alacak 5 kişiden 4'ü işçi temsilcisi olacak; aralarında aşçı, kuaför, taşeron işçi ve bir gazeteci de bulunacak. Heyetin başkanlığını ise Ramazan Ağar yürütecek.
İLK TOPLANTIDA RAKAM YOK!
Görüşmelerin başlamasıyla birlikte, hükümet, işçi ve işveren arasında zorlu bir müzakere süreci başlayacaktır. Taraflar, ilk aşamada uzlaşma sağlamaya çalışacak. İlk toplantıda, sonraki toplantıların genel çerçevesi oluşturulacak ve herhangi bir rakam üzerinde müzakere edilmeyecek. Geçmiş dönemlerde olduğu gibi talep edilen rakamların, üçüncü toplantının ardından kamuoyuyla paylaşılması bekleniyor.
ASGARİ ÜCRET BELİRLENİRKEN MASADA BU VERİLER OLACAK
Ekonomik şartların oldukça zorlayıcı olduğu şu dönemde asgari ücret artışı belirlenirken, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) başta olmak üzere birçok farklı kurumdan alınan ekonomik veriler dikkate alınacak. Enflasyon oranları, yaşam maliyeti ve işverenlerin mali yükümlükleri gibi unsurlar, zam oranlarının belirlenmesinde önemli rol oynayacak. Ayrıca, Birleşmiş Milletler ile Dünya Çalışma Örgütü (ILO) gibi kuruluşların 'onurlu yaşam' standartlarına uyum, bu yılki artış üzerinde etkili bir faktör olabilir.
İLK TEKLİF TİSK’TEN
Asgari ücret komisyonunda ilk teklif, işveren tarafını temsil eden TİSK'ten gelecektir. Bunun ardından, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın temsilcileri, enflasyon, büyüme ve kamuoyuna yönelik yaptıkları çalışmaların verilerini masaya koyacak. Son olarak TÜRK-İŞ, asgari ücret için talebini iletecek.
HÜKÜMETİN ASGARİ ÜCRET ZAMMINDAKİ TAVRI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile beraber, ekonominin yöneticileri, çalışanların 'enflasyona ezdirilmemesi' konusunda görüş birliği sağlıyor. Ancak henüz bir rakam belirtilmemiş olsa da, 2024 yıl sonu enflasyonuna yakın bir oranda asgari ücrete zam yapılması bekleniyor. Bu nedenle gerçekleşecek enflasyon oranının yüzde 45 civarında olması da ekonomistlerin mevcut analizlerinde yer buluyor.
İŞÇİ VE İŞVEREN ASGARİ ÜCRET İÇİN NE DİYOR?
TÜRK-İŞ tarafında ise resmi enflasyon oranı üzerinden yapılan tartışmalar eleştiriliyor. Sendika temsilcileri, çalışanların gerçek yaşam koşullarını yansıtmayan hesapların 'anlamsız olduğunu' savunuyor. TÜRK-İŞ, yeni ücretin sadece enflasyonu karşılamakla kalmaması, aynı zamanda çalışanların alım gücünü artırması gerektiğini talep ediyor.
İş dünyasından yapılan açıklamalar ise hedeflenen enflasyon rakamlarını gündeme getiriyor. Ayrıca işletmelerin mali yüklerinin azaltılması için devlet desteklerinin artırılması gerektiği vurgulanıyor.
ASGARİ ÜCRETTEN BEKLENEN YÜKSELTME FORMÜLÜ!
Ayrıca, son dönemde meydana gelen yüzde 45'lik enflasyon beklentisi ile yüzde 21 olan 2025 hedef enflasyon oranının ortalaması alınarak yeni asgari ücretin belirlenebileceği belirtiliyor. Bu doğrultuda, yüzde 32-33 civarında bir zam konuşulmaya başlandı.
ASGARİ ÜCRETE ZAM SENARYOLARI
2024 yılı için mevcut net asgari ücret 17.002 TL, brüt asgari ücret ise 20.002 TL olarak uygulanıyor. İşverenin toplam yükü ise 23.503 TL olarak hesaplanıyor. Yüzde 35'lik bir zam yapılması durumunda asgari ücret 22.502 TL, yüzde 40 zam yapılması halinde 23.802 TL ve yüzde 45 zam söz konusu olduğunda 2025 asgari ücreti 24.653 TL seviyesine yükselecek.
ASGARİ ÜCRET ARTIRIŞINDAKİ SORUNLAR
Bunun yanı sıra, bu yılki müzakereler yalnızca zam oranını değil, sürecin arka planındaki birçok detayı da belirsizlik içinde bırakıyor. İşte herkesin yanıt aradığı 7 kritik nokta…
TÜİK verilerinin rolü: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından sağlanan tek işçi üzerindeki yaşam maliyeti hesaplamalarının gerçek yaşam koşullarını ne oranda yansıttığı, yıllardır süregelen bir tartışma konusu. Bu yıl, işçi sendikaları bu hesapların daha gerçekçi ve şeffaf bir şekilde masaya konulmasını talep ediyor.
Bölgesel asgari ücret: Türkiye'nin farklı bölgelerinde yaşam maliyetleri arasındaki farklılıklar nedeniyle, bölgesel asgari ücret uygulaması da gündeme gelebilir.
Asgari ücrete refah payı: Geçtiğimiz yıl eklenen refah payının bu yıl da süregelip sürmeyeceği merak ediliyor. Ancak, hükümetten ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) kaynaklarından gelen bilgilere göre Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yeni asgari ücrette bir iyileştirme yapılması bekleniyor.
Enflasyon hedefi ile çelişki: Asgari ücretin enflasyona etkisi de zam oranlarında belirleyici olan unsurlardan biri olacaktır. Bu bağlamda, uluslararası kuruluşların yanı sıra Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın da öne sürdüğü yüzde 25-30 seviyeleri dikkat çekmektedir.
Kayıt dışı istihdam riski: Asgari ücret artışlarının kayıt dışı istihdamı teşvik edebileceği endişesi, işverenler tarafından dile getiriliyor. Küçük ve orta ölçekli işletmelerin bu artıştan olumsuz etkilenmemesi için hükümetin yeni bir destek paketi açıklayıp açıklamayacağı ise önemli bir soru işareti.
Çocuk işçiliği ve sosyal etkiler: Düşük gelirli ailelerin ekonomik zorluklarının azaltılması, çocuk işçiliğinin azalmasına da katkıda bulunabilir. Bu bağlamda, asgari ücretin sosyal etkilerinin ne ölçüde dikkate alınacağı, bu yılki sürecin önemli bir boyutu olarak değerlendiriliyor.
EKONOMİST MUHAMMET BAYRAM: ‘FİŞ VE FATURA TOPLAMA YENİDEN GÜNDEME GELEBİLİR’
Gerçek Gündem'e konuşan Ekonomist Muhammet Bayram, asgari ücret artışının yüzde 30-35 civarında olabileceğine dair uyarılarda bulundu. Bayram, “Bütçe görüşmelerinde SGK prim paylarına yüzde 29’luk bir artış yapılacağını öğrendik. Bu, SGK primlerine yapılacak yüzde 30’luk bir artışın en az yüzde 30’luk bir asgari ücret zammına işaret ettiğini gösteriyor. Asgari ücretteki büyük reformlar ile vergilerin kaldırıldığı süreçte, işverenler için büyük bir destek sağlandı. Devlet, bu arada milyarlarca liralık vergi gelirinden vazgeçmişti. Şimdi yüksek oranlı zamlar gündeme gelirken, çalışanların vergi ödemelerinin azalması için vergi dilimlerinin güncellenmesi, çalışanların vergi iadeleri için başvurularının artırılması ya da fiş ve fatura toplama gibi yöntemlerin tekrar gündeme gelmesi, işçilerin kazanımları açısından oldukça önemli olacaktır.”
YENİ ASGARİ ÜCRET NE ZAMAN BELLİ OLACAK?
Aralık ayında 3 uzlaşma ve 1 karar olmak üzere toplamda 4 toplantı yapılması planlanıyor. Yeni asgari ücretin, 2025 yılına girmeden önce açıklanması bekleniyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın, asgari ücret 2025 rakamını 23-26 Aralık tarihleri arasında duyurması öngörülüyor.
