İki bin yıl önce Vezüv Yanardağı'nın patlaması sonucu yok olan antik Herculaneum şehri, günümüzde bilim camiası için hala büyük bir muamma sunuyor. Yanardağın lavları altında kaldığı için günümüze ulaşan on binlerce parşömen, antik Yunan ve Roma dönemine ait kaybolmuş bilgileri barındırıyor. Ancak, bu parşömenlere erişmek oldukça zorlu bir süreç.
KÖMÜRLEŞMİŞ PARŞÖMENLERİN SIRRI
Volkanik sıcaklık nedeniyle kömürleşen parşömenler, en küçük bir müdahale ile parçalanabilecek kadar hassas bir yapıya sahip. Bu nedenle, bilim insanları bu değerli metinlerin zarar görmemesi için uzun yıllardır titiz çalışmalar yürütüyor.
Son yıllarda teknolojinin gelişimi, bu esrarengiz durumu çözmekte yardımcı bir faktör oluyor. Araştırmacılar, X-ışını taramaları, yapay zeka ve mürekkep tespit teknolojileri kullanarak parşömenlerdeki yazıların şifresini çözmeyi hedefliyor. Oxford Üniversitesi'nde görevli bilim insanları, bu alanda önemli bir atılım yaparak belirli Yunanca kelimeleri bir parşömen üzerinde tespit etti.
YAZIYI OKUYANA 15 MİLYON TL ÖDÜL
Bilim insanları, parşömenlerdeki tüm yazıları okunaklı hale getirmek için daha üstün yöntemlere ihtiyaç duyuyor. Bu amaçla, dünyanın dört bir yanından yetenekli mühendisleri bir araya getiren kapsamlı bir yarışma başlatıldı. Bu yarışmayı kazanarak parşömenlerdeki metinleri çözebilecek en etkili algoritmayı geliştiren kişiye, 15 milyon TL değerinde ciddi bir ödül verilecek.
Bu tür yarışmaların daha önce de başarılı sonuçları olduğu biliniyor. Örneğin, yılın başlarında bir grup öğrenci, yapay zeka kullanarak bir parşömendeki metinleri çözmeyi başarmıştı. Herculaneum parşömenlerinin çözülmesi, antik dünyaya dair çok sayıda yeni bilginin gün yüzüne çıkmasını sağlayabilir. Ayrıca, bir parşömende ünlü filozof Platon'un hayatının son dönemlerine dair ilginç ayrıntılar gün yüzüne çıkarılmıştır.
Bilim insanları, Herculaneum parşömenlerindeki yazının tamamını çözebilmek için daha yıllarca çalışmaları gerektiğini ifade ediyor. Ancak, bu çabaların antik dünyayı anlamamıza ve insanlığın ortak kültürel mirasına katkıda bulunması bekleniyor.
